โรงงานผลิตอาหาร มาตรฐานการผลิต หรือ GMP (Good Manufacturing Practice)หมายถึงหลักเกณฑ์แล้วก็วิธีการที่ดีสำหรับกระบวนการผลิตที่จัดทำขึ้นโดยหน่วยงานมาตรฐานอาหารระหว่างประเทศ เพื่อเป็นการควบคุมและก็จัดการมาตรฐานสิ่งแวดล้อมพื้นฐานของขั้นตอนการผลิตของโรงงาน และก็เป็นแนวทางในการปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยของผู้ซื้อ มาตรฐานการสร้าง (GMP) เน้นย้ำควบคุมกระบวนการจัดแจงด้านถูกหลักอนามัยที่ดีสำหรับการผลิตอาหารในโรงงานอุตสาหกรรมซึ่งจะมีเนื้อหาครอบคลุม 6 ด้าน โรงงานผลิตอาหาร คือ
1. ความถูกอนามัยของสถานที่ตั้งและก็อาคารผลิต
2. เครื่องมือ เครื่องจักร รวมทั้งเครื่องมือ ที่ใช้ในลัษณะของการผลิต
3. การควบคุมกระบวนการผลิต
4. การสุขาภิบาล
5. การบำรุงรักษารวมทั้งแนวทางการทำความสะอาด
6. บุคลากร
7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับแนวทางการทำโรงงานผลิตของกิน มาตรฐาน GMP โรงงานผลิตอาหาร
ผู้ประกอบธุรกิจโรงงานของกินมีกฎ กฎระเบียบ และก็มาตรฐานหลายแบบที่จำต้องเล่าเรียนและก็ทำความเข้าใจ เพื่อรังสฤษฏ์ผลิตผลประสิทธิภาพส่งออกไปถึงมือลูกค้า ซึ่งโดยชอบด้วยกฎหมายแล้วผู้บริโภคนั้นได้รับความป้องกันขั้นพื้นฐานโดยคนซื้อจำเป็นต้องได้รับประทานอาหารที่สะอาด ปลอดภัย ไม่มีสิ่งปลอมปน หรือไม่มีพิษที่เกิดอันตราย ภายใต้อำนาจบังคับมาตรฐาน GMP ซึ่งเป็นเครื่องรับประกันว่าของกินของโรงงานนั้นมีคุณภาพ ไม่เป็นอันตราย และเหมาะกับการจำหน่ายไปสู่ผู้ใช้
โรงงานผลิตอาหาร สำหรับโรงงานผลิตของกิน สิ่งสำคัญที่ควรรู้เป็นการสร้างของกินที่ได้ประสิทธิภาพ ผ่านการรับรองตามมาตรฐาน GMP ซึ่งบทความของพวกเราวันนี้แอดไม่นได้เก็บรวบรวมเนื้อหาสาระเกี่ยวกับ GMP มานำเสนอ เพื่อเป็นแนวทางให้กับผู้ประกอบการโรงงานของกินนำไปประยุกต์กับโรงงานของท่านต่อไปค่ะ
1. GMP คืออะไร?
อันดับแรกขอแนะนำถึงความหมายของ GMP กันก่อนนะคะ มาตรฐาน GMP ย่อมาจาก Good Manufacturing Practice หมายถึง มาตรฐานในการผลิตอาหาร ซึ่งเป็นหลักเกณฑ์ขั้นต่ำเพื่อควบคุมการสร้างอาหารด้วยหลักเกณฑ์ต่างๆให้ผู้ประกอบการปฏิบัติตาม เพื่อได้ของกินที่มีมาตรฐานเรื่องความสะอาดรวมทั้งความปลอดภัย
มาตรการ GMP จะช่วยปกป้องความเสี่ยงที่เกิดกับกระบวนการผลิตอาหาร อีกทั้งเรื่องของสิ่งแปลกปลอม ของกินเป็นพิษ และก็ความไม่ปลอดภัยที่อาจจะเป็นผลให้ผู้ใช้เกิดอันตราย
GMP คือมาตรฐานที่ได้รับการรับรองจากทั้งโลก
มาตรฐาน GMP มีความน่าไว้ใจสูงมากเพราะว่าได้รับการยืนยันจากทั่วทั้งโลกแล้วว่ามีมาตรฐานที่ดีในเรื่องการควบคุมกรรมวิธีการผลิตของกิน มีการพิสูจน์จากกรุ๊ปนักวิชาการด้านของกินทั้งโลกว่า GMP ทำให้อาหารจากกระบวนการผลิตมีความปลอดภัย ไม่เป็นอันตรายต่อลูกค้า ยิ่งกว่านั้นยังเป็นการรับประกันว่าหากผู้ผลิตของกินประพฤติตามข้อกำหนดของ GMP ทุกๆอย่าง จะทำให้สามารถผลิตของกินที่ถูกต้องตามหลักสุขลักษณะและก็มีความปลอดภัยต่อร่างกายของผู้ซื้อ จะนับได้ว่าเป็นผลิตภัณฑ์ของกินที่มีคุณภาพตรงตามมาตรฐานสากล โรงงานผลิตอาหาร
2. GMP ควบคุมอะไรบ้าง?
GMP ควบคุมอีกทั้งส่วนของสถานประกอบการ องค์ประกอบอาคาร ไปจนถึงแนวทางการผลิตที่ต้องสะอาด ปลอดภัย ในส่วนของกระบวนการผลิตยังมีรายละเอียดที่ GMP ควบคุมอย่างเข้มงวดอีกนะคะ ตั้งแต่แนวทางการวางแผน การคัดสรรแล้วก็ควบคุมวัตถุดิบ การควบคุมคุณภาพ การจัดเก็บ ไปจนถึงผลิตผลที่สำเร็จรูปแล้ว นอกจากนั้น GMP ยังควบคุมการจัดส่งของผู้ประกอบธุรกิจด้วย โดยทางโรงงานควรมีการบันทึกข้อมูลและการตรวจทานติดตามคุณภาพของผลิตภัณฑ์
มาตรฐาน GMP เป็นการการันตีขั้นต้นที่จะก่อให้เกิดการยืนยันมาตรฐานลำดับต่อไปที่สูงกว่า ได้แก่ ISO 9000 และ HACCP (Hazards Analysis and Critical Points) เป็นต้น
3. GMP มีกี่ประเภท?
มาตรฐาน GMP แบ่งได้ 2 ชนิด เช่น
- GMP ความถูกอนามัยทั่วไป (General GMP) สำหรับอาหารทุกประเภท
- GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ (Specific GMP) สำหรับเน้นเรื่องความเสี่ยงต่อความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์อาหารโดยยิ่งไปกว่านั้น
4. GMP ถูกหลักอนามัยทั่วๆไป (General GMP)
เป็นหลักกฏเกณฑ์ที่ใช้สำหรับอาหารทุกจำพวก มีทั้งปวง 6 ข้อกําหนดร่วมกัน ได้แก่
- สถานที่ตั้งและก็อาคารผลิต
- วัสดุเครื่องจักรรวมทั้งเครื่องไม้เครื่องมือสำหรับการผลิต
- การควบคุมกระบวนการผลิต
- การสุขาภิบาล
- การบํารุงรักษาและก็การทําความสะอาด
- เจ้าหน้าที่รวมทั้งถูกหลักอนามัย
5. กฎระเบียบของ General GMP
ด้านสถานประกอบการ- จำเป็นต้องสะอาดและตั้งอยู่ในที่ที่ห่างไกลจากสิ่งที่ทำให้อาหารแปดเปื้อนได้ง่าย สถานประกอบการที่ใช้ดำเนินแนวทางการผลิตควรจะมีขนาดสมควร ออกแบบและก่อสร้างให้รองรับกับการซ่อมและก็การดูแลและรักษาความสะอาด สะดวกต่อการกระทำงาน ส่วนพื้นที่ภายในโรงผลิตจำเป็นจะต้องแยกบริเวณผลิตอาหารออกเป็นสัดส่วน ทั้งยังจะต้องระบายอากาศได้อย่างเหมาะสม
ด้านเครื่องจักรแล้วก็เครื่องไม้เครื่องมือ- จำต้องทำจากวัสดุที่ปลอดภัยไม่ทำปฏิกิริยากับอาหาร ไม่เป็นสนิม ไม่เป็นพิษ แข็งแรงและก็มีการทำความสะอาดอย่างเหมาะควร ผ่านการฆ่าเชื้อก่อนไปสู่กรรมวิธีการผลิต นอกเหนือจากนี้จำต้องแยกเก็บเป็นสัดส่วน และก็มีการป้องกันฝุ่นละอองรวมถึงสิ่งสกปรกด้วย
ด้านขั้นตอนการผลิต- มีการควบคุมตามหลักสุขาภิบาลทุกขั้นตอนอย่างเหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นวัตถุดิบ ส่วนประกอบ ภาชนะ การสร้าง การรักษา การลำเลียง รวมทั้งขนส่งผลิตภัณฑ์อาหาร
ด้านการสุขาภิบาล– จะต้องควบคุมสาธารณูปโภครวมทั้งเครื่องมือและอุปกรณ์สำหรับช่วยในด้านสำหรับอำนวยความสะดวกด้านสุขาภิบาลเพื่อความสะดวกสำหรับการทำงาน ดังเช่น อ่างล้างมือ ห้องน้ำ ระบบกำจัดขยะมูลฝอย การระบายน้ำเสีย การคุ้มครองป้องกันสัตว์และก็แมลง ฯลฯ
ด้านการบำรุงรักษาแล้วก็กระบวนการทำความสะอาด- เพื่อให้การทำงานเป็นไปอย่างถูกต้องด้านความสะอาดและก็เพื่อคุ้มครองปกป้องสิ่งสกปรกรวมทั้งสารอันตรายแปดเปื้อนสู่สินค้าของกิน ทางโรงงานต้องมีแนวทางการทำความสะอาด ดูแลรวมทั้งเก็บรักษาเครื่องไม้เครื่องมือ เครื่องจักร รวมถึงเครื่องมือสำหรับผลิตให้อยู่ในสภาพที่สะอาด ไม่ว่าจะก่อนหลังการผลิต
ด้านบุคลากร- จะต้องสวมเครื่องแต่งกายที่สะอาดและเหมาะสมต่อการปฏิบัติงาน ต้องมีร่างกายแข็งแรง ไม่เป็นวัณโรคในระยะอันตราย และไม่เป็นโรคผิวหนังที่น่าชิงชังหรือโรคเรื้อน
6. GMP เฉพาะสินค้า (Specific GMP)
เป็นหลักหลักเกณฑ์ที่เสริมเติมจาก GMP ทั่วๆไป เน้นย้ำในเรื่องความเสี่ยงและก็ความปลอดภัยของแต่ละสินค้าอาหารโดยเฉพาะอย่างยิ่ง อย่างเช่น ข้อกําคราวด GMP สำหรับน้ำบริโภค หรือข้อกําคราวด GMP สำหรับนมพร้อมบริโภคชนิดเหลวที่ผ่านวิธีการฆ่าเชื้อด้วยความร้อนโดยวิธีพาสเจอร์ไรส์ เป็นต้น
สำหรับ GMP เฉพาะสินค้าจะมีการควบคุมการสร้างของผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดที่ต่างกันออกไปตามเนื้อหาของผลิตภัณฑ์อาหารนั้นๆโดยเฉพาะอย่างยิ่งค่ะ
7. การบังคับใช้ GMP
สำนักงานคณะบาปของกินแล้วก็ยาของไทยนำเอาหลักเกณฑ์มาตรฐาน GMP มาบังคับใช้เป็นข้อบังคับ โดยกำหนดไว้ในประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 193) พ.ศ. 2543 ผู้ประกอบการอาหารจึงจำเป็นต้องศึกษาเล่าเรียนกฎระเบียบโดยละเอียดเพื่อการสร้างที่ตามมาตรฐาน นำมาซึ่งของกินคุณภาพที่อยู่บนเบื้องต้นข้อกำหนดทางกฎหมาย ซึ่งมาตรฐาน GMP ครอบคลุมรายละเอียดในเรื่องกระบวนการผลิต เครื่องไม้เครื่องมือ ของใช้สำหรับในการผลิต แล้วก็การรักษา มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2544
โดยหลักการของ GMP จะครอบคลุมตั้งแต่สถานที่ทำการ ส่วนประกอบตึก กรรมวิธีการผลิตที่ดีมีความปลอดภัย รวมทั้งมีคุณภาพได้มาตรฐานทุกขั้นตอน ตั้งแต่แมื่อขั้นตอน เริ่มต้นวางแผนผลิต ระบบควบคุมตั้งแต่วัตถุดิบระหว่างการสร้าง ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป การจัดเก็บ การควบคุมคุณภาพ แล้วก็การขนส่งจนถึงคนซื้อ มีระบบบันทึกข้อมูล ตรวจสอบแล้วก็ติดตามผลคุณภาพผลิตภัณฑ์ รวมทั้งระบบการจัดการที่ดีในเรื่องสุขลักษณะ เพื่อสินค้าขั้นท้ายสุดมีความปลอดภัยได้ประสิทธิภาพเป็นป้อมดวงใจเมื่อถึงมือผู้บริโภค และ GMP ยังเป็นระบบรับรองประสิทธิภาพพื้นฐานก่อนจะก่อให้เกิดระบบประกันคุณภาพอื่นๆที่สูงกว่าต่อไป อาทิเช่น ISO 9000 และก็ HACCP (Hazards Analysis and Critical Points)
เป็นอย่างไรบ้างคะกับรายละเอียดน่ารู้เกี่ยวกับมาตรฐาน GMP ที่แอดมินนำมาฝากผู้ประกอบการโรงงานผลิตอาหารทุกท่าน ทั้งหมดนี้ก็เป็นเรื่องของหลักเกณฑ์การผลิตอาหารตามข้อ กำหนดของ GMP ที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล หากผู้ประกอบการสามารถผลิตอาหารได้ตามข้อกำหนด จะช่วยให้ผู้บริโภค ได้รับประทานอาหารที่สะอาดและปลอดภัย ซึ่งแน่นอนว่าจะส่งผลดีต่อโรงงานผลิตอาหารของเราอย่างยั่งยืนค่ะ